Alden Biesen Slotkapel

E.F Van Peteghem 1788

Restauratie 1996

 

Historiek

De kapel van het mooie kasteeldomein Alden Biesen bezat tot in de 19 de e. een orgel van de bekende rijnlandse orgelbouwersfamilie Muller.
Het huidige instrument is afkomstig van de Augustijnenkapel te Diest. Na heel wat omzwervingen belandde het in de opslag van Alden Biesen. Deze overblijfselen waren ; de gedemonteerde orgelkast en een deel zwaar beschadigd pijpwerk. De restauratie en de reconstructie van doksaal, balustrade en orgel werd toegewezen aan H. Wouters en J. Moors.
Schrijnwerkerij werd uitgevoerd door P. Punie en J. Vanheusden, nieuw pijpwerk werd geleverd door A. Belmans en A. Steffani. Wij stonden in voor het grootste deel van de nieuwe windladen, de volledige opbouw en montage , restauratie pijpwerk en tenslotte voor de integrale intonatie en stemming.
In oorsprong bezat dit orgel slechts een klavier maar naar aanleiding van deze restauratie werd geopteerd om het uit te breiden met een onderpositief naar het voorbeeld van Schelle. Onder het doksaal hangt een schilderij met als thema de bestelling van het orgel door de Augustijnen.
Dit is voor zover wij weten het enige orgel dat rechtstreeks in bezit is van de Vlaamse Gemeenschap.

Opslag pijpwerk !

 

Kast en indeling

Een rijk versierde en diepe viervoets barokkast met een brede basis, de mooie balustrade sluit prachtig aan bij het instrument. Zijdelings zijn extra panelen toegevoegd om het geheel te doen passen in de brede kapel.  De klaviatuur werd zoals vaak in die tijd achteraan ingebouwd.  Het Grand Orgue geplaatst achter het hoofdfront, het positif als onderwerk in de kastvoet.
Het orgel heeft geen pedaal.  De volledige windvoorziening werd geplaatst in een aanpalende ruimte achter het orgel.

 

Dispositie

Grand Orgue II:

Bourdon 8
Prestant 4
Flute 4
Nazard 3
Doublet 2
Tierse 1 3/5
Fourniture 2 r
Cimbal 2 r
Cornet 5 r
Trompet 8 B/S
Voix Hum. 8 B/S

Positif: I

Bourdon 8
Flute 4
Doublet 2
Fourniture 2 r
Cornet 2 r
Cromhoren 8 B/S


Tremblant
Rosignol
Ventil

 

 

Schuifkoppel G.O.-Pos
De tremulant is inliggend in het windkanaal en werkt op het gehele orgel
Cornet en deling beginnen op c#1
Toonhoogte a1 405 Hz
Stemming: Moors-stemming (basis Rameau)
Winddruk 85 mm.

Klavierfoto

 

Werkzaamheden

Zoals zo vaak is ook dit instrument eigenlijk meer  een reconstructie ipv een restauratie. Van de kast was een volledige zijkant, de bovenkant en achterkant verdwenen. De houtgesneden consoles onder de torens bleken verdwenen tijdens de opslag en moesten worden nieuw gemaakt naar model van bewaard gebleven fotografisch materiaal. Er moest een groot deel kroonlijst gestoken worden naar oud model.
De klavieren, windladen en mechanieken werden gekopieerd naar een gelijkaardig bewaard gebleven orgel van Schelle.
Een heel uitgebreid onderdeel van de restauratie was het herstel van het pijpwerk. Dit was verdwenen, ingekort en of opgeschoven, de intonatie was omgebogen naar een romantiserend flauw geluid.  Het dunne tinnen front werd voorzichtig uitgeblutst en met tinfolie belegd, het onderfront is volledig nieuw.
Toch rest er nog een groot deel van het oorspronkelijke pijpwerk in het Grand Orgue (zie dispositie).

Binnenwerk Grand Orgue

 

Klankbeeld

Van Peteghem staat voor kwaliteit en karakter, het orgel werd al door vele organisten in binnen en buitenland bespeeld en gekeurd. Verschillende Cd s werden hier opgenomen.
Als niet gewijde kerk kan de uitstraling wel tellen. Het orgel klinkt mooi, de akoestiek is schitterend, het kader fenomenaal.
Onder impuls van L. Ponet en orgelvereniging `` Organum Alden Biesen`` zijn er  regelmatig mooie concerten met heel diverse bezettingen.  

Voormalige toestand middentoren